 |
| CBMC Laica cawn nak 2015 - YouTube |
3. Lio caanfianh (Continuous tense)
- A si lio mi, tuah lio cuahmah mi a
langhtertu ah hman mi a si. Kan holh ah cun ‘lio’ le ‘cuahmah’ hi kan hman bik.
‘lio’ he ‘cuahmah’ he zong hmanchih an si tawn.
tc. 1. Ca ka zoh lio. (Atu
lio i ka zoh cuahmah mi a si)
2. Thing ka tan cuahmah. (ka
tan lio)
3. Thing ka tan cuahmah lio ah
an rak ka auh.
(rak he cuahmah he lio
he an um dih ca ah thing ka tan le an ka auh hi atu a si lo, a
liam cia caan i thing ka tan lio ah
an rak ka auh a si.)
4. Lai caanfianh (Future tense)
- A si rih lo mi, tuah rih lo mi ,
tuah lai mi langhter duh tik ah hman ning a si. Kan
hman bik mi hna cu ‘lai’ le ‘te’ an
si. Cun a pahnih fonh zong in kan hman ṭhiamṭhiam.
tc. 1. Thaizing ah ka ra te lai.
2. Pumhnak ah ka kal lai.
3. Hmai zarh ah rak kan leng te.
5. Diam caanfianh (Perfect tense)
- A si diam cang mi, tuah diam cang
mi langhter duh tik ah hman ning a si. ‘diam’ le ‘cang’ kan hman bik.
tc. 1. Na ra sawm ah khan cun a kal diam
cang.
2. Nang na chuah tham ah cun tang
hra ka awng diam cang.
6. Rih caanfianh (Present Perfect
Continuous tense)
- A hlan zong ah a rak si i atu zong
a si ko rih, a ṭuan ko rih ti langhter duh tik ah
hman mi a si. ‘ko rih’ hi kan hman
bik a si.
tc. Pa Dun cu sianginn a kai ko
rih.
Hika ah hin Pa Dun cu sianginn kai a
rak i thawk cang, atu zong a kai cuahmah lio a si i a dih tiang a kai ko rih
lai ti a langhter.
IV. BIATLANG PHAN NING
(Voice)
- Kan holh ah biatlang phan ning
phun hnih a um. Cu hna cu:-
1. Tuahchim le (Active voice)
2. Huahchim an si. (Passive voice)
1. Tuahchim (Active voice)
- A tuahtu chim hmasa a si i tuah a
ingtu (aa huahtu) cu a hnu ah a ra. Cu ti ning in
chimmi biatlang cu Tuahchim biatlang
kan ti.
tc. 1. Kap Lian nih sakhi a
kah.
2. Ka pu nih ka pi a dawt.
3. Pastorpa nih a kan cawnpiak.
(1)nak ah hin Kap Lian cu a tuahtu
(a kaptu) a si i sakhi cu kahmi (a ingtu) a si. A
tuahtu Kap Lian in thawk mi biatlang
a si ca ah Tuahchim biatlang kan ti.
2. Huahchim (Passive voice)
- Tuah aa huahmi (a ingtu) chim
hmasa i a tuahtu kha a hnu ah kan chim ahcun
Huahchim biatlang kan ti.
tc. 1. Ral Luai cu a sual
ruang ah a pa tuk aa huah.
- Hi ka biatlang ah hin tuk aa
huahmi (Ingtu) cu Ral Luai a si i a tutu (tuahtu) cu a pa a si. A ingtu Ral
Luai in biatlang thawk a si ca ah Huahchim biatlang a si.
- Cu bantuk in a tanglei biatlang
hna hi zoh hmanh usi.
1. Hre Thang cu a fir ca ah
thong an thlak. (Huahchim)
2. Bawi Mang cu a fim ca ah
thangṭhat a co. (Huahchim)
3. Upat tlak Laimi kan si.
(Huahchim)
V. BIACHIM NING
(Speech)
- Holh tik ah chim ning phun hnih
kan ngei. Cu hna cu:-
1. Dengteo chim ning (Direct Speech)
le
2. Chimchin chim ning (Indirect
Speech) an si.
1. Dengteo chim ning (Direct speech)
- Mi pakhat chim mi bia kha a chim
ning tein chimpiak tik ah hman mi chim ning cu Dengteo chim ning a si.
tc. 1. Ka nu nih ka nau cu, “Na tha
thu hlah,” a ti.
- Ka nu chimmi Na tha thu hlah ti
kha a chim ning tein kan ṭial ca ah Dengteo
biachim a si.
2. Chimchin chim ning (Indirect
speech)
- Mi pakhat chim mi bia kha midang
sin ah hei chimchin tik ah hman mi chim ning cu Chimchin chim ning a si.
tc. 1. Ka pa nih ca i zuam ding in a
kan cawnpiak.
- Ka pa chim ningte cu, “Ca i zuam
u,” ti a si nain a chim duh mi tu kan ṭial ca ah
Chimchin chim ning a si.
- A tanglei ah Dengteo chim ning le
Chimchin chim ning cu kan zoh tuah lai.
tc. 1. ṭialte nih Pa Bik kha, “Na u
nih a ka bawmh” a ti. (Dengteo chim ning)
ṭialte nih Pa Bik cu a u nih a
bawmhnak kong a chimh. (Chimchin
chim ning)
2. Ka pa nih ngakchia kha, “I daw
u,” a ti hna.
Ka pa nih ngakchia cu i daw ding in
a chimh hna.
3. Tarpa nih a tule kha, “Luakchuak
hlah uh,” a ti hna.
Tarpa nih a tule kha luakchuak lo
ding in a chimh hna.
CACC NIH an chuahmi ka van thilthan mi a si.
CACC NIH an chuahmi ka van thilthan mi a si.
Comments
Post a Comment