LAI KHUATE LE ZUDAWN RIAH


LAI KOKEK PHOTOS BUKBAU ah lakmi


            Khuasik zaandai tangah lopil a king demduam.  A caancaan i a hung awnmi cingpirnu awthawng cu tuksa a pur hringhran.   Thlapa mawt lei a si caah khua le ram muihnak nih a khuh dih.    Fa nawn te khin a caan i a hung langmi meiceu tu cu hun hmuh pah khawh a si.  Cu meiceu cu zudawn a riakmi meiceu si dawh a si.
            “Pik...pik...pikparing....”
            “Ka duale, cingpirnu awnh thawng cu nan thei cio ko lo maw?”
            “Kan theih ko, ziah na ning hlah maw a `i?”
            “Ning`ih bia cu a si lo, asinain, ka pa nih a chim tawnmi cu cingpirnu hi va phun khat asinain cakei keite zong khi cingpirnu awnh hin a awn ve.  Meiceu a hmuh ko ahhin a awn khun a rak ti tawn.”
            “An chim tawn tak. Asinain, an awnh ning aa dang an ti dakaw, cingpirnu taktak cu ‘pik pik pik paring’ tiin a awn.  Keite tu cu ‘pik pik pik paling’ a ti, an ti.”
            “Cu kong cu ceih ti hlah uh, pheikalh ven lai hna ah.  Ziah, Pa Ling (Ram Ling), firukbu kan cung a phanh cang `ung, pheikalh ven a cu cang lo maw?”
            “Ee.. a si tak hih.  Tho zok uh.  Zu pawl an hngawng a faak tuk cang lai.”
            Ram Ling le a hawile pahnih, Iap Mang le Hram Zel biaruah thawng a si.  Christmas lai a si caah zudawn an riak i, atu hi zanlei ah an tunhmi pheikalh ven ah an i thawh.  Meifar paw hluahmahin an vaan.  Puan an i soihnawt.  Kawmreu  an i ken.  Hranthawl in ti zong an i ken chih rih.  Ngakchia deuh an si caah mah tunhmi cio ven cu an ngamh deuh lo.  Zan muihnak nih a tei rih hna.  Cucaah, an pathum in an i zul.
LAI KOKEK PHOTOS BUKBAU ah lakmi

            “Khah, holh ti hlah uh.  Pi Doi thlaam kan pha cang.  Khoi, nan zulen (zu dumnak sur) kha hun chuah zok uh.  Fung kan khenhmi tete ahhin hun bat ulaw kei nih thlaam chung in ka hun hawt hna lai.”
            “Chi...chi... chuak uh, chuak uh... nan thihni a phan cang hih, chut..chut...chet...chet..”
            Thlaam chungin Iap Mang a hung au i kawm (fangvoi) bahnak tlaang vialte cu cim dih deng khin a hun hninh. 
            “Khah, khah...nangmah leiah a hung tek cang khah.  A lian tukmi a si khah.  Ee...ee.... hi ka lei zongah, ee khah, ka tlaih cang.  Pakhat ka ke in ka lamh hih!”
            “Ele khah, an tam tuk hih.  Iap Mang hawt ti hna hlah.  Nangmah zong ra zok hih.  Kan tlai cawk ti hna lo.”
            Zu a rak tam tuk i an lung a fim lo.  Lunghaar le thingzum nih a chunh hna le chunh hna lo hmanh an i hngal ti lo.  Zu tliknak lei paohah an tli ve.  Pakhat an tlaih i an thah karah a dang nih pah an hun timh hna.  A sual in an i sual.  Caan tlawmpal hnu ah an thawng a hung dai.  An tlaihmi cio cu an thlaam tual ah an hun pumh hna i a chonh in aa chonh.
            “Pa Ling, hika lei hi nangmah tunhnak a si i hi thlaam hi na pheikalh in na kulh ko lo maw?”
            “Kulh ee, kaa kul hrawng in pei ka kulh cu.”
            “Khoi, ti nan kenmi kha.  Ka dang zong a caar dih.  Cu tluk zu tam cu lung zong a fim lo.  Ee ka kut thi a chuak.  Zu nih a rak ka seh ko rua hih.” 
            “A thi a chuah ahcun tlangsaam hnah kawl zok usih.  Tlangsaam hnah sur i a haang thuh ahhin thi zong a pit.  A dam zong a fawi, an ti.”
            “Khah, na tunhmi pawl cu veh colh ko usih.”
            Ram Ling cu mi thaphraang a si i, a tunhmi hi an pelh ngawt.  A pelhmi paoh nih an rak awh ngawt fawn.  An zapi tunhmi an hun ven dih ahcun zankhua a tlai nawn cang.  An zu beinak zaal puar eh-uah in an riahhmun an panh.
            Thlapa mawt lei a si caah zan`im lei ahkhin beu nawn in a hung chuak.  Fing le tlaang fiangin a ceuh kho tuk lo, ning`ih hruai chin khin a um.  Thlapa ceu nih din nawn khin meiphu a hawrmi Ram Ling le a hawile cu a hun ceuh hna.  Thlapa ceu nih an zu tlaihmi a tam ning kha fiang deuhin a hun langhter.  Zudawnriah ahcun kanmah nak thiam an um lai lo ti nawn khin an um.
,           “Khoi, Pa Zel na pi khuhsi le ca na firmi cu hun chuah law hun zual ne ca.”
            “Nan duh le nanmah tein i zual cio ko uh, khuhsi le ca kaa thawh hleihlei ah.”
            “Ah, kuak zual cu kan thiam maw zei...”
            “Zual lengmang ulaw nan thiam te ko lai, kuak hlik hmanh dawhawh nan thiam tuk cang hih, a zual hna cu a fawi tuk.”
            “Khah, kuak kan i kenmi le kan zukmi hi mi sin i a chim paoh cu kan i nunh hna lai lo hi iai...”
            Tleirawl hun si hrawng hin kuak zuuk i hrawt caan a rak si tawn.  Atu bantuk ramriahnak le ram leng chuahnak ko ahhin zuuk khun a rak si.
            “Tu kum christmas cu, a nuam lai ee.  Christmas zaan i an piah dingmi darama zong an cawng cang.  Kan inn ah an cawng le nih an chuah ning hi a mak.  Pa Bik khi Mary ah aa cang i nu a lawh ning hi a mak.  An piah taktak tik hi cu aw...”
            “Tenglam (Chur) kong zong an piah lai an ti lo maw?”
            “Piah ee, Pa Ruang khi heih Tenglam ah aa cang ding a si cu...”
            “Kei cu, ruakung kai i zuam lai kaa ngaih eh.  Tangka an thaapmi paoh hi cu ka ngaan lai lo.”
            Iap Mang hi thingpar kai thiam si kaw, aa zum nawn ko hih.
            “Kan in zoh te lai cu...”
            “Christmas thah ding sia zong Thingtu khua ah an cawk cang.  A lianhning hi cu aw, tlangvaal derthawm nih cun an i lenh ngam lai lo.  Pa Hup te pawl lawng nih an i lenh te lai dah.  Thau tuk kaw a sa cu kan vuai te ko lai khih...”
            An i ngaih tukmi Christmas kong an hun ceih cang ahhin cun zeikhua te an thei lo.  Ram Zel pi khuhsi an firmi zong hi rak hraang tuk rua kaw, an chei lo.  An i haaknak ah an mitkuh zong a hrio dih.  Asinain, an zu dumnak le an pheikalh vennak ah an tha a ba.  An thlangah din nawnin a luangmi tiva thawng nih a hun thlim hna.  An meiphu le khuasik daamti zong nang maw kei tiin an hun i zuam cawh ve cang.
+++++
            An thlang tiva kuang in tikhing le kuaktedokphawk nih fingreicah aa timh cang kha an hun chimh hna.  Likmaklak an hung tho i Iap Mang cu a lau tukah mithla hmumi ko a lo.  A hawilei nih,
            “Zeidah, zeidah,” an hun ti. 
            “Ka puan ka khangh, ka nu nih a ka nunh lai lo.”
            ~hate in naa kilh lo maw?”
            “Ka ihka ahkhan cun kaa kilh ko eh, asinain, zan`im lei ahkhan ka khuasih ka celh lo i meiphu ka hun naih deuhnak ahkhan a si ko lai hih.”
            “Pasal, ramriah ah puan khangh meimei...”
            “Dai ko uh, ka nu zia nan hngal rih lo hih...”
            “Zu hi vialte thah te hna ah, an si nemmaam lai lo cuh, pheikalh ven a za cang hih...kal colh usih.”
            Zingniceu sinah `ihnak zong a hung tlau ve cang.  Anmah le an tunhmi cio an ven.  Nichuahkaa hrawng ahkhin an riahnak meiphu kamah an i tong dih.  An khua a sih tuk ahhin bia an chim hmanh ah an hmur a thir.  An kut a kirh tukah meiphu ah hun paih an ngamh nawn.  Khua le ram hun zohah dapraang (vur) in a khat.  Meiphu an toh pahin thaithawh meh caah zu an hreem.
            “Khah, mah le duh bikmi cio pathum in kan i thim hna lai i, theihthiamnak kan tuah lai.  An dihlakin kan chumh dih lai.”
            “Si khe seh,... ziah pathum cu a tam tuk lo maw?”
            “Tam hlah a, pasal zudawn riah ah cei in tongh ding.”
            Meiphu kam ah an khinmi an zusa chumhnak bel cu a tlawh tuk ahhin an paihmi zusa pawl, atu le atu a hun leh lengmang.   Thlaam pawngah sen `hei`hui in a tlaimi thakbare hmin an hun paih.  An cawi lai ah anthur caar le hamhhuai an hun thlah chap.  An paw a hung lin.  An rawl `aam an hun i hngal.  An buhbel le an sabel cu tlaitlaan cungah an hun kaipi hna.  Khengkur a tlawm deuh caah zusa cu hnahcang cungah an can, a kamah thakbare sen le cite an chiah.  Ei dingin an i kulh cang.  Thla an cam cio nain a sau kho lo. 
“Amen,”
...an hun ti ahkhin cun an kut le zusa aa tong cang.  Minung pathum lawng an si nain an buhbel tlaitu Ram Zel cu aa manh lo ngai.  An chumhmi zu pawl cu a thauthau lawngte si hna kaw voksa hna a lo thulh.  An tihang cu a khiang, a sen nawn.  A thak pah fawn.  A kam ah lai haiku aa tung.  An paw nih a celh ti lo nain tei an ma rih.  Nganh cu a paam tiin an i serh.  Kan khim cang an hun ti ahkhin cun, ding tein an dir kho set ti lo.  An vuai tukah zeitik hmanah zusa a duh ti lo ding ko khi an lo.  An paiper kamah an ponmi zu, a tam hringhran.  Hun zoh ahhin innchungkhaar cio sin phanhpi lai i ngaih lo awk a `ha lo.

(Joel Ling tialmi ‘RAM KING’ lenhloi chungin laakmi a si)

Comments