BY
DENISE J. CHARLES
Tutan cu phun dang deuh catluan ka rak tial. Ka tial mi hi Sex ( Nule va diramhnak ) kong deuh asi caah soisel le ningzah ahmang deuhmi Ka frends pawl nihcun rel lo ding in kan nawl hmasa hna. Asinain Ka caah theih ka herh ve ko ati mi lawng nih atanglei ka tial mi hi pehzulh in rel te uh. Kum 18 atanglei nihcun nan rel lo zong ah attha ko. Cun , Zumhnak mit in donhkhanhnak aum sual tiah aruat mi nan um ahcun atanglei hi rel ding ah kan duhpiak hna lo. Pumpak siaherhnak asi caah Laimi zong nih theihcio usih ti ka duh caah ka rak tial mi asi. Hi ka cathluan nih a tinhmi cu sex kong ceih kha asi lo, Sex kong ah theih aherh mi (education purpose ) kha biapi in ka chim duhmi asi. Thil pakhat khat ruang ah Facebook zulhphung he aa ralchanh mi asi tiah mawhchiatnak aum ahcun ka delete tthan te ko lai.
Pa tampi nih sex ( nulepa diriamhnak tuah) hi an duhtilo asiloah an huamlo ahcun akong le aruang aum caah asi tiah ruah aherh ngai. Ataktak ahcun Nu ngak in Pa nih in sex tuah hi huam deuh asi. Vawlei cung ah Sex tuah ka duhlo/ka huam lo atimi pa an um lo tiah kan chim ahcun kan palh lai lo. Sihmanhsehlaw, voi tam pi, Pasal le nih Sex tuah nak kong ah alnak ( refuse) , huamlonak ( undesired) ti bantuk aum ahcun ruah awk ngai asi. Pasal le nih sex hmanpi huam lo/ lungthawhlo ahcun nu zong nih amah le mah zeidah ka chambaul= nak le ka palhnak aum tiah phuhrun nak thinlung aum colh kho. Pa pasal caah duh mi ka silo caah maw? Lungthawh ter kho tu ka silo caah maw? Aka duhtilo caah maw ti in aphunphun lungtlin tilo nak aum kho.
Cucaah Pasal le nih sex an huamlo/duhlo ahcun atanglei thil hi na hlat hlai awk asi. Asiloah theih na zuam aherh.
1. Hawrduhcuang vedio le mah le mah diriamhnak atuah caah asi maw?
(Pornography and masturbation)
(Pornography and masturbation)
Na pasal ( na tlangval) nih hawrduhcuang vedio le hmanthlak zoh hi ahuam tuk mi asi maw ti hi biapi in na theih aherh. Internet in vedio phunphun zoh khawh mi aum. Adonghnak ah nupi le sin ah sex tuah nak thinlung nak in, hmanthlak le vedio zohmi nih thinlung a lak deuh caah mah le mah diriamhnak ( mah telawng in diriamhnak tuah) huamnak nih alem(addicted) cang ruang ah asi kho. Nupi sin ah ih bu in huamnak thinlung aum tilo in, hmanthlak le vedio lawng ah lungthawhnak tiang achuah ter khawh. Vedio le hmanthlak ah zohmi le hmuh mi tluk in nupi cung ah hiarnak le lungthawhnak atlawm ahcun sex tuah zong a buai ter khawh mi asi. Nupi he hmunkhat ah sex hman nak in, mah te lawng diriam tein caan hman huam deuhnak aphan kho. One man show timi ( pakhat lawng nih tuahmi muicawi) bantuk kha anuam deuh in a ruah cang ruang ah asi kho mi asi. Cucaah Nupi sin ah ih huamlo in, zaantlai hnu pi tiang internet le phone azoh lengmang ahcun hawrduhcuang vedio /hmanthlak azoh kho mi asi caah na ngiat thlai aherh/ Na hlat hlai pah aherh.
2. Rian tlamtlinlo le Phaisa ruang lungretheihnak ruang ah asi kho.
( work-related or Financial Stress)
A kong le lam umlo in sex huamlo/lungthawh duhlo nak aum ahcun zei ruang ah dah asi hnga ti cu ruah colh aherhmi asi. Azei buainak ko dah aum hnga tiah kawl colh aherh. Pa hi rianhmun le phaisa lei lungretheihnak aum tik ah phunzai le chimrel lem lo in, lungchung in khuaruah le tuaktaan I, lungretheih tuar hi atam deuh. NU tam deuh cu lungchung ah chiahlo in , an chim/phuan colh I theih khawh asi. PA nih thinlung chung rian kong siseh, phaisa lei siseh lungretheih nak atuar tik ah sex tuah duhnak thinlung um ti lo in a mah dang tein um aduh deuh kho men. Sex duhnak thin lung kha lung retheihnak le ngaih chiatnak nih atlai ter dih caah asi. Cucaah sex tuah huamlo in, mah dang te in um kha, lungretheih damter nak le ngaihchiat dam nak ah ahman mi asi caah asi kho. Hi bantuk zawn ahcun NU nih theihthiam piak aherh mi asi.
( work-related or Financial Stress)
A kong le lam umlo in sex huamlo/lungthawh duhlo nak aum ahcun zei ruang ah dah asi hnga ti cu ruah colh aherhmi asi. Azei buainak ko dah aum hnga tiah kawl colh aherh. Pa hi rianhmun le phaisa lei lungretheihnak aum tik ah phunzai le chimrel lem lo in, lungchung in khuaruah le tuaktaan I, lungretheih tuar hi atam deuh. NU tam deuh cu lungchung ah chiahlo in , an chim/phuan colh I theih khawh asi. PA nih thinlung chung rian kong siseh, phaisa lei siseh lungretheih nak atuar tik ah sex tuah duhnak thinlung um ti lo in a mah dang tein um aduh deuh kho men. Sex duhnak thin lung kha lung retheihnak le ngaih chiatnak nih atlai ter dih caah asi. Cucaah sex tuah huamlo in, mah dang te in um kha, lungretheih damter nak le ngaihchiat dam nak ah ahman mi asi caah asi kho. Hi bantuk zawn ahcun NU nih theihthiam piak aherh mi asi.
3. Lungtling le Nuam tein Sex Hman thiam Lo ruang ah ( Sexual performance anxiety )
Pa asimi poah nih sex hman/tuah cu kan thiam mi asi ko tiah mah le mah izumhnak an ngei dih. Asinain, Nu lungtling tein sex hmanpi athiam lo mi vawlei cung ah atampi. Cun, Pa tampi nih an ruahmi cu ihnak khan cung ah Nu pakhat sex ka tuah pi ding cu ka thiam tuk ko lai tiah an mah si tawk in an tuah ve. Asinain, NU tampi caah nuamhnak tling ape kho lo mi atampi. NU caah sex tuah kha biapi asi maw ti kha Pa nih theih aduhmi asi. Cucaah Pa nih sex ahmanpi tik ah NU nih diriamnak ( Climax or full orgasm) aum maw ti kha abiapi mi asi. Sex hman lengmang ko tung I, NU nih diriamhnak le lung ihmuihnak le nuamhnak tling a co ve lo ahcun , PA nih sex tuah hi biapi asi lo ti in , ngaihchiat nak le lungnuamhlonak fak pi achuak kho. Pa nih amah le mah santlai lo ka si, micham bau tiah lungzornak angaih caah NU sin ah sex tuah duhtilo in amah um in aum mi an tampi hna. Sex tuahnak in tuahlo amiak deuh ti in mah um in um thinlung a ngei ruang ah asi kho. Sex hman nak kong ah theihnak le hngalhnak atlawm tuk mi PA pawl caah cun phuan lo in, thuh( hide) an tuah caah sex tuah duhlo mi an si. Adonghnak ahcun Lamdang kawl duhnak thinlung an ngei kho.
Pa asimi poah nih sex hman/tuah cu kan thiam mi asi ko tiah mah le mah izumhnak an ngei dih. Asinain, Nu lungtling tein sex hmanpi athiam lo mi vawlei cung ah atampi. Cun, Pa tampi nih an ruahmi cu ihnak khan cung ah Nu pakhat sex ka tuah pi ding cu ka thiam tuk ko lai tiah an mah si tawk in an tuah ve. Asinain, NU tampi caah nuamhnak tling ape kho lo mi atampi. NU caah sex tuah kha biapi asi maw ti kha Pa nih theih aduhmi asi. Cucaah Pa nih sex ahmanpi tik ah NU nih diriamnak ( Climax or full orgasm) aum maw ti kha abiapi mi asi. Sex hman lengmang ko tung I, NU nih diriamhnak le lung ihmuihnak le nuamhnak tling a co ve lo ahcun , PA nih sex tuah hi biapi asi lo ti in , ngaihchiat nak le lungnuamhlonak fak pi achuak kho. Pa nih amah le mah santlai lo ka si, micham bau tiah lungzornak angaih caah NU sin ah sex tuah duhtilo in amah um in aum mi an tampi hna. Sex tuahnak in tuahlo amiak deuh ti in mah um in um thinlung a ngei ruang ah asi kho. Sex hman nak kong ah theihnak le hngalhnak atlawm tuk mi PA pawl caah cun phuan lo in, thuh( hide) an tuah caah sex tuah duhlo mi an si. Adonghnak ahcun Lamdang kawl duhnak thinlung an ngei kho.
4. Buainak kha remhlo le zeirel lo in umter lengmang ruang ah
(Repeated relationship Neglect )
Minung nuleva hi isik lo le buailo khawh asi lo. Sik le buai phung asi ko. Asinain, Siknak le buainak , bia alnak le ngaihthiam nak aum lo ahcun sex hman khawhnak ding aum lo. Zeirel lonak thinlung le remhlo mi thinhunnak le aipuan nak ruang ah azungzal duhnak le dawhnak zong ziam kho mi asi. Lungthawh nak vial te akham dih caah sex tuah khawh asi lo. Thinhun lio ah sex tuah cu a har ngai ngai mi asi. Cun, athli in nungak dang ngeih ruang ah Nupi sin ah sex tuah huam lonak aum kho mi asi. PA tampi cu Nupi nih kuh( hugging) le hnamh (kissing) tuah piak ahcun upat hmaizah mi sinak a um tiah an zumh caah sex lungthawhnak apek hna. Hnamh le Kuhnak tuah aum lo ahcun zei hmanh ah a ka rel lo caah asi, upatnak ka cung ah atuah duhlo caah asi tiah sex huam lo nak tiang achuak ter.
(Repeated relationship Neglect )
Minung nuleva hi isik lo le buailo khawh asi lo. Sik le buai phung asi ko. Asinain, Siknak le buainak , bia alnak le ngaihthiam nak aum lo ahcun sex hman khawhnak ding aum lo. Zeirel lonak thinlung le remhlo mi thinhunnak le aipuan nak ruang ah azungzal duhnak le dawhnak zong ziam kho mi asi. Lungthawh nak vial te akham dih caah sex tuah khawh asi lo. Thinhun lio ah sex tuah cu a har ngai ngai mi asi. Cun, athli in nungak dang ngeih ruang ah Nupi sin ah sex tuah huam lonak aum kho mi asi. PA tampi cu Nupi nih kuh( hugging) le hnamh (kissing) tuah piak ahcun upat hmaizah mi sinak a um tiah an zumh caah sex lungthawhnak apek hna. Hnamh le Kuhnak tuah aum lo ahcun zei hmanh ah a ka rel lo caah asi, upatnak ka cung ah atuah duhlo caah asi tiah sex huam lo nak tiang achuak ter.
5. Damlonak/Zawtnak ruang ah ( Physical reason )
Micheu khat cu ci tlawm phun an um hrim hrim tiah sex research atuah mi nih an tial. Cu ruang ah sex tuah khawhnak thazang ader mi hrim hrim an um. Cun, Chronic Disease timi ( caansau zawtnak /ngawr zawtnak phun deuh asi mi, zuntlum/thi kai/ Khuh le zawtnak tthalo ruang ah sex hi ahuam lomi/atuah kho lo mi an tampi. Cucaah PA nih an sex tuah khawhnak kha a der tuk caah an huamlo nak asi. Asinain, Sibawi sin ah chim ahcun damhkhawh mi le tuah khawhmi zong atampi ve. Sex le Human Psychology thiamsang asimi ( Sigmand Freud in 1940 le Master and Johnson in 1966 nih sex research ) an tuah mi lak ah pakhat cu Pa hi kum 25 kan phak tik ah testosterone timi Minung ci hang pawl hi atlawm hram aathok tiah an chim. Cun Nu hi buaktlak in Min 10 -15 atlawm bik foreplay ( lungthawhnak tuaipiak) hmasa hnu lawng ah full arousal ( sex hman taktak) ding ah ready an si tiah an tial. “ Hi zawn ah keimah ruahnak bet chap ka duhmi cu Laimi cu hi bantuk ahcun saram sex tuah bantuk men men ) a lo mi an tampi men lai tiah ka ruah. Sex hman thiam le theih zong hi arak biapi tuk mi asi. Sex tuah khawhnak ah thazang der le chambaunak aum ahcun sibawi sin ah ruahnak hal ding asi.
Micheu khat cu ci tlawm phun an um hrim hrim tiah sex research atuah mi nih an tial. Cu ruang ah sex tuah khawhnak thazang ader mi hrim hrim an um. Cun, Chronic Disease timi ( caansau zawtnak /ngawr zawtnak phun deuh asi mi, zuntlum/thi kai/ Khuh le zawtnak tthalo ruang ah sex hi ahuam lomi/atuah kho lo mi an tampi. Cucaah PA nih an sex tuah khawhnak kha a der tuk caah an huamlo nak asi. Asinain, Sibawi sin ah chim ahcun damhkhawh mi le tuah khawhmi zong atampi ve. Sex le Human Psychology thiamsang asimi ( Sigmand Freud in 1940 le Master and Johnson in 1966 nih sex research ) an tuah mi lak ah pakhat cu Pa hi kum 25 kan phak tik ah testosterone timi Minung ci hang pawl hi atlawm hram aathok tiah an chim. Cun Nu hi buaktlak in Min 10 -15 atlawm bik foreplay ( lungthawhnak tuaipiak) hmasa hnu lawng ah full arousal ( sex hman taktak) ding ah ready an si tiah an tial. “ Hi zawn ah keimah ruahnak bet chap ka duhmi cu Laimi cu hi bantuk ahcun saram sex tuah bantuk men men ) a lo mi an tampi men lai tiah ka ruah. Sex hman thiam le theih zong hi arak biapi tuk mi asi. Sex tuah khawhnak ah thazang der le chambaunak aum ahcun sibawi sin ah ruahnak hal ding asi.
6. Nupi nih sex cohlan ning ruang ah(A wife’s response )
Nu le Pa ipehtlaihnak hi hram hram silo in, duhnak le theihthiamnak aum hmasa lawng ah anuam . Pehtlaihnak le Pakhat le Pakhat kan I hmuhthiamnak atthat ahcun zeidang vial te anuam dih. Cu ve bantuk in, Sex hman nak zong ah theihthiamnak le lung I hmuh hmasa nak lawnglawng nih nuamhnak achuah ter. Sihmanhsehlaw, Nu nih lungtling lo bu in le duhlo nak aum ahcun PA nih lungzornak aum kho. Nu nih zei bantuk in dah Sex tuahpi na duh ti mi na chim hrim hrim aherh. Na feeling um ter kho tu, na pum le na taksa tong piak na duh a um caah PA sin ah na chim ngam ve awk asi. Cu lawng silo in, Sex hmanpi tik ah zeibantuk in dah tuahpi na duh ti zong chim ngam aherh. Cu bantuk na tuah khawh ahcun Pa nih a tuah awk athiam hlei ah, Pa lungtlin nak zong Nu nih ahmuh piak caah lungtlin nak aum. PA nih cun a theih awk asi ko I amah rian le tuanvo asi ko tiah na ruah ahcun Pa zong lungzor nak le huamlo nak aum kho. Cucaah Nu zong nih sex tuah tik ah Pa duhnak le aduhmi kha theih aherh. Tlerh khawnh le Hramhram tuah mi nih nuamhnak ape bal lo.
Nu le Pa ipehtlaihnak hi hram hram silo in, duhnak le theihthiamnak aum hmasa lawng ah anuam . Pehtlaihnak le Pakhat le Pakhat kan I hmuhthiamnak atthat ahcun zeidang vial te anuam dih. Cu ve bantuk in, Sex hman nak zong ah theihthiamnak le lung I hmuh hmasa nak lawnglawng nih nuamhnak achuah ter. Sihmanhsehlaw, Nu nih lungtling lo bu in le duhlo nak aum ahcun PA nih lungzornak aum kho. Nu nih zei bantuk in dah Sex tuahpi na duh ti mi na chim hrim hrim aherh. Na feeling um ter kho tu, na pum le na taksa tong piak na duh a um caah PA sin ah na chim ngam ve awk asi. Cu lawng silo in, Sex hmanpi tik ah zeibantuk in dah tuahpi na duh ti zong chim ngam aherh. Cu bantuk na tuah khawh ahcun Pa nih a tuah awk athiam hlei ah, Pa lungtlin nak zong Nu nih ahmuh piak caah lungtlin nak aum. PA nih cun a theih awk asi ko I amah rian le tuanvo asi ko tiah na ruah ahcun Pa zong lungzor nak le huamlo nak aum kho. Cucaah Nu zong nih sex tuah tik ah Pa duhnak le aduhmi kha theih aherh. Tlerh khawnh le Hramhram tuah mi nih nuamhnak ape bal lo.
Biadonghnak :
Zeiruang ah dah Pa nih sex tuah ka huam lo ( NO ) tiah achim timi kong ah mifim nih ruahnak an chim mi hi laimi nih kan theih ahcun kan I hlawkpi nak aum men lai tiah ruahchan nak ka ngeih caah ka rak tial. Laimi nih sex kong kan chim/ceih poah ah zertian le Pathian theihlo ah kan ruah sual tawn. Micheu nih hi bantuk cu pumpak nih theih ah aza ko, zapi sin ah chim le rel aherhlo ati mi zong an um kho men. Ataktak ah cun Sex nih dawtnak akarh ter, damnak chuah ter I, lomhnak achuah ter I, theihthiam nak zong achuah ter. Sex kan hmanthiam lo ruang ah nu le va karlak ah huatnak le buainak achuak mi vial te ralrin pe tu le cawnpiak tu ah kan ruah aherh mi asi. Achiatnak le tthatlo nak in hmuhlo in, sex nih thil ttha/thilchia suallam tampi a chuak termi hi kan fian awk ah ka rak tial mi asi.
## Zei ruang ah dah NU nih sex tuah ka huam lo ( why A wife Say No to Sex ) timi ka rak tial tthan te lai..
Comments
Post a Comment