(Kan irunven ding ning)
US ka phanh hnu ka lenvahnak hmun tampi ah Lai ngakchia tete mitbenh ai benhmi an tam ko. "Zei ruang ah dah mitbenh ai benh?" tiah ka halmi paoh nih "Chunnitlak phone game ai celh (asiloah) phone cartoon a zoh caah a si" timi bialehnak lawngte a si ko. Lailei ahcun kum hra tang hi cu ahohmanh phone deh le phone game celh a um lo caah mit rawh le mitbenh ibenh a um lo. Ramthumnak ahcun nu le pa imanh lo deuh paoh ah fale kha kan phone asiloah Ipad kan pek top hna, cuti hnahnawh luri kan hrial kan tinak ah kan fale mit tu kan hrawh ai.
A hramthawk ahcun mitbenh ai benhmi ngakchia tete ka hmuh hna tikah ca ai zuam tukmi le a fim tukmi in ka ruah hna (Lailei khuaruah ttheo), nain a rak si lo ai. Hiti ngakchia tete phone le Ipad tepawl an zoh tuk ruang ah an mit a rawhnak hi nu le pa kan iralrin lo (daithlan) ruang le kan theih lo ruangbik ah a si ko. Ngakchia nih cun game an ikah thiam i video an zoh thiam ahcun zei cukha tuaktan loin an thiammi kha chunnitlak an zoh/tuah ko lai. Phone/Ipad an iken ahcun mui lak/ ceu lak thleidang loin an zoh peng ko lai. Innchung i an zohning khan leng niceu tang ah an zoh tikah an mit nih a celh tawn lo i an mit a rawhnak (mitbenh ibenh a hauhnak) hi a si bik. Cucu phone/Ipad kha Brightness kan tawlrel (adjustment) thiam lo caah a si. Phone le computer (Ipad) pawl i Brightness (a ceunak) an tuahmi khi mittha a damkhawh nakding ah a herhning in thlen ding in sermi a si. Phone le computer pawl mui lak ah kan zoh ahcun Brightness muihter ah mittha a dam i ceu lak ah kan zoh ahcun ceuter deuh ahkhin mittha a dam deuh ve. A si khawh ahcun niceu tang ahcun phone deh/zoh tuk lo ah a tthabik (Phone a lutmi kan tlaih dah ti lo cu). Computer cabuai hmanh khi innkhan i a ceubiknak ah chiahmi nakin a muihbiknak ah chiahmi nih kan mittha a damter deuh lai. A muihbiknak ah computer kan toh ahcun Brightness zong kan muihter chih a hau hnga.
Brightness tawlrelning (adjustment)
--------------------------------------------
Ngakchia nih an zohmi hi phone chia an si lo, Samsung le Iphone deuh an si caah Samsung le Iphone Brightness kong lawng ka rak ttial.
- Iphone ahcun;
"Setting" kha hmehpiak law "Brightness & Wallpaper" timi na hmuh lai, mah kha hmehpiak tthan law catlang bantuk cung ah a ceu i a pummi (electric mei ceu bantuk) thawn awk a tthami a um lai i orhlei na thawn ahcun a ceu deuh lai, kehlei na thawn ahcun a mui deuh lai. Na umnak a ceu le a muih hoih zoh in ceuter/muihter ve. Cun a tang deuh ah "Auto-Brightness" timi a um lai i mah kha "On" na tuahpiak ahcun na phone nih a herhning in a ceuter/muihter ko lai (Auto-Brightness kha On na tuahpiak ahcun nangmah thawn len a hau ti lai lo tinak a si).
- Samsung ahcun;
"Setting" na hmehpiak lai i a tanglei na hun zoh tikah "Display" timi na hmuh lai, mah kha na hmehpiak lai i "Brightness" timi na hmuh lai. A thawnnak te a um ve lai i ceuter na duh ahcun orhlei thawn, muihter na duh ahcun kehlei thawn a si ve ko lai.
(Thluak nih nun a ven an ti, kan thluak nih kan fale mit a ven ve nakhnga siaherhnak he)
(Hmanthlak hi google ah ai remning in laakmi a si, Lai ngakchia cu a si lo.)
By Van C Mang
Atu i vawleicung ram tthawng le a rum timi ram tamdeuh hi cu a luancia kum 100 lio ah
ngakchia rel awk cauk a rak ngeimi ram an si. An fale cu zan ih lai paoh ah
tuanbia, tuanphung le a dangdang cauk an rak rel piak hna i an rak thlimnak
hna. Asinain a hnudeuh kum 10-15 kar an si cun a lem hna i carel a duhmi le
cauk tampi a relmi ah an i chuah hna. Cu ticun cattial a duhmi zong an rak tam
i miphun pical, le ca le holh ah a fekmi ah an rak ichuah hna.
Technology a tthancho tuk tikah le rang
tuk in thil ai thlen caah a luancia kum 10 chung ah fale carelpiak timi hi a
tlau chin
lengmang cang. Nu le pa nih technology chuak Phone, computer, Ipad, game le a
dangdang ah caan an hman tuk cang caah an fale carel piak caan an ngei kho ti
lo, tiah UK i hlathlainak a tuahtu pakhat nih June 2013 ah khan ca an chuah i
ngakchia le fale hi caan pek in ca rel piak tthan an herhnak zong an chim chih.
(Aftenposten June 26.)
Kum 15 chung ah UK i ngakchia pawl an cacawn le an tthancho ning an zoh tikah nu le pa nih ca rel piak lomi paoh cu nuncan zia tiang in an ttumchuk cang, ti kha an hmuh khawh. Hmet te in nu le pa nih ca rel piakmi fale cu "working class" an si ko zong ah ca rel piak lomi "middle class" fale nakin sianginn ah le zatlanglam ah an ziaza le theih-hngalhnak a sangdeuh hrimhrim. Sianginn ttha zong an a lutmi an tamdeuh.
Cucaah ngakchia hi holh an thiam hnu in cun zan an ih lai ah tuanbia, tuanphung le a dang ngakchia cauk phunphun rel piak hrimhrim hna awk an si ko, an ti i UK i working class le middle class pawl an fale hi ca tamdeuh in rel piak hna ding fakpi in forh le a si khawh chung in bawmh hna ding an si tiah an ttial.
An hmette in tuanbia hna an rel piak hna tikah khuaruah duhnak le hngalh duhnak thinlung a ngeihter hna. An theihmi tuanbia hi a si taktak maw si taktak lo, a si taktak kho lai maw ti tuaktan duhnak thinlung a ngeihter hna. Cu an theihmi tuanbia chung i minung (mitha/siangpahrang, thil thar a chuahpitu, thil tha a tuahtu tibantuk) hna bantuk si duhnak a ngeihter hna. Cucu an itthanpi tikah a um ballomi thil a tuahtu, a ruattu le mi tampi caah tthatnak a tuahtu ah an i chuah tawn hna. Cucu an va si lo hmanh ah anmah pumveng cu an rak si timi hi tuanbia lila nih a kan chimh.
Laimi tu cu nai hrawngte in carel awk (kan holh in) kan von ngeih a si i upa rel awk hmanh ah chimtlak a si rih lo. Carel ding kan holh in a tlawm tuk rih. Aruang cu kan hmette lio hrim in kan rak ngeihmi cauk pawl kha nu le pa nih an rak kan rel piak lo, thlimnak ah an rak hmang kho lo. Anmah lila hrim nih an rak rel lo caah ngakchia an hun tthan tikah carel a herh ning le cattial a biapit ning kha an rak hngal kho lo.
Atu cu Laimi nih cauk cawk khawhnak phaisa kan ngeih cang. Carel caan tampi kan ngei rih. Nu le pa le upa tamdeuh nih ca kan rel huam ti lo hmanh ah kan fale le ngakchia pawl tal hi cu zan an ih lai le thlimnak caah ca rel piak awk a herh tuk. Zan khat ah catlap 3 te a si zong ah a ttha tthiam, peh zulh piak a herh. Bible tuanbia ngakchia caah an tuahmi zong rel piak ko hna usih, Laica cauk rel awk a um rih lo ahcun. A herh ahcun an umnak ram holh zong in rel piak chung rih ko hna usih, rel piak ding thawk a herh hmasa ko.
Ngakchia rel piak ding cauk, ngakchia cauk cu mirang cauk a tampi ko caah kanmah nih kan ttial khawh lo hmanh leh piak khawh i zuam hna usih. A hleiin Laica le holh a dirkamhtu hna le nunphung a dirkamhtu hna nih ngakchia rel awk cauk le hmanthlak tampi in kan chuah piak sawh uh. Kan politician hna zong nih nunphung, ca le holh tha a petu hna hi dirkam sawh hna ulaw ngakchia ca an rel khawh nak ding caah fakpi in ttan kan lakpiak cio ko uh.
Nihin ngakchia cu thaizing kiptuh ah kan ram le miphun hruaitu le a kalpitu an si lai. Lai ngakchia caah rel awk cauk tampi chuah kan herh tuk hringrhan ko.
Kum 15 chung ah UK i ngakchia pawl an cacawn le an tthancho ning an zoh tikah nu le pa nih ca rel piak lomi paoh cu nuncan zia tiang in an ttumchuk cang, ti kha an hmuh khawh. Hmet te in nu le pa nih ca rel piakmi fale cu "working class" an si ko zong ah ca rel piak lomi "middle class" fale nakin sianginn ah le zatlanglam ah an ziaza le theih-hngalhnak a sangdeuh hrimhrim. Sianginn ttha zong an a lutmi an tamdeuh.
Cucaah ngakchia hi holh an thiam hnu in cun zan an ih lai ah tuanbia, tuanphung le a dang ngakchia cauk phunphun rel piak hrimhrim hna awk an si ko, an ti i UK i working class le middle class pawl an fale hi ca tamdeuh in rel piak hna ding fakpi in forh le a si khawh chung in bawmh hna ding an si tiah an ttial.
An hmette in tuanbia hna an rel piak hna tikah khuaruah duhnak le hngalh duhnak thinlung a ngeihter hna. An theihmi tuanbia hi a si taktak maw si taktak lo, a si taktak kho lai maw ti tuaktan duhnak thinlung a ngeihter hna. Cu an theihmi tuanbia chung i minung (mitha/siangpahrang, thil thar a chuahpitu, thil tha a tuahtu tibantuk) hna bantuk si duhnak a ngeihter hna. Cucu an itthanpi tikah a um ballomi thil a tuahtu, a ruattu le mi tampi caah tthatnak a tuahtu ah an i chuah tawn hna. Cucu an va si lo hmanh ah anmah pumveng cu an rak si timi hi tuanbia lila nih a kan chimh.
Laimi tu cu nai hrawngte in carel awk (kan holh in) kan von ngeih a si i upa rel awk hmanh ah chimtlak a si rih lo. Carel ding kan holh in a tlawm tuk rih. Aruang cu kan hmette lio hrim in kan rak ngeihmi cauk pawl kha nu le pa nih an rak kan rel piak lo, thlimnak ah an rak hmang kho lo. Anmah lila hrim nih an rak rel lo caah ngakchia an hun tthan tikah carel a herh ning le cattial a biapit ning kha an rak hngal kho lo.
Atu cu Laimi nih cauk cawk khawhnak phaisa kan ngeih cang. Carel caan tampi kan ngei rih. Nu le pa le upa tamdeuh nih ca kan rel huam ti lo hmanh ah kan fale le ngakchia pawl tal hi cu zan an ih lai le thlimnak caah ca rel piak awk a herh tuk. Zan khat ah catlap 3 te a si zong ah a ttha tthiam, peh zulh piak a herh. Bible tuanbia ngakchia caah an tuahmi zong rel piak ko hna usih, Laica cauk rel awk a um rih lo ahcun. A herh ahcun an umnak ram holh zong in rel piak chung rih ko hna usih, rel piak ding thawk a herh hmasa ko.
Ngakchia rel piak ding cauk, ngakchia cauk cu mirang cauk a tampi ko caah kanmah nih kan ttial khawh lo hmanh leh piak khawh i zuam hna usih. A hleiin Laica le holh a dirkamhtu hna le nunphung a dirkamhtu hna nih ngakchia rel awk cauk le hmanthlak tampi in kan chuah piak sawh uh. Kan politician hna zong nih nunphung, ca le holh tha a petu hna hi dirkam sawh hna ulaw ngakchia ca an rel khawh nak ding caah fakpi in ttan kan lakpiak cio ko uh.
Nihin ngakchia cu thaizing kiptuh ah kan ram le miphun hruaitu le a kalpitu an si lai. Lai ngakchia caah rel awk cauk tampi chuah kan herh tuk hringrhan ko.
Comments
Post a Comment