SARAM LO



Hi lenhloi hi vawlei cung sianginn tampi ah cawn a simi, vawlei cung holh phun tampi ah leh a simi, atu tiang voi tampi chuah a simi, vawlei cung roling lenhloi pakhat a si. Napoleon an timi le Snowball an timi vok nih an hruai hna i saram pawl nih lothlopa Jones cu Manor Lo in an `hawl i Saram Thamada Nai-ngan an dirh. Cu ram ahcun saram vialte kan luat lai i kan i tluk dih lai an ti. Asinain khamhtu ah an ruahmi hna cu ahmasa an bawi misualpa bantukin an haak a kau, an i uah i mi an rialdit ve. Ca`ialtupa nih fiangte le nihchuak ngai in a `ial khawh caah hi cauk hi vanraangtoi in an duh dih. Upa nihcun communism a `hatlonak nichuak a saihmi a si ti an theihthiam. Ngakchia ca ahcun lo chung saram tuanbia nihchuak tukmi a si.
Manor Lo ngeitu Mr Jones nih a ih lai ah ar inn a khar.  Cun ihkhun ah a von i hlonh. A nupi cu a hnar hluahmah cang.tlerlungthawng_sidebar_feed_AdSense3_1x1_as
A ihnak khaan mei a mih caangka in a lo chung dihlak in thawngpang le cawlcangh thawng a um. Chun ah an i caih lenmi bia a um.  Mr Jones aa hngilh karah rawlruuk nganpi ah me`ing kan tuah te lai tiah khua an rak khaan.
Tarpa Major cu rawlruuk khatlei hriang donhhlei cung faphal phahmi ah siarem ngai in a bawk.  Kum  hleihnih  a si cang i naihrawng cun a thau ngai. Asinain rumra ngeimi vok a si. A hao an tan bal lo nain mifim le mi zaangfah thiam ngaimi muihmai a ngei. A rauh hlanah saram dang zong cu an hong phan cio i anmah siaremning cio in an um.
A hmasa bik ah Bluebell, Jessie le Pitcher an timi uico pathum an phan. A changtu ah vok an phan i donhhlei hmai faphal phahmi cungah an bawk. Ar pawl cu thlalangawng tlaang ah an `hu. Laileeng pawl cu vok umnak hnulei ah an bawk i an rawlret an khai pah. Leeng  hnuuktu rang pahnih an ra`i. An min ah Boxer le Clover  an si. Duhsahte le ralring ngai khin an ra. An ketin pipi in faphal tang i a ummi thilnung dang kan lamh sual lai ti an phaang.tlerlungthawng_sidebar_feed_AdSense3_1x1_as
Clover cu rangnu nganpi nucan taktak a si. A chancheu a phan deng cang. Fa pali a ngeih  hnucun a pumrua aa rem tuk ti lo. Boxer cu rangtum nganpi a si i sumh  18  hrawng a sang. Rangtum dang pahnih fonh tlukin a `hawng. A hmai hi a raang in a `ial i hruh a phur ngai. A fimmi zong cu a si ve hrim lo. Asinain ahopaoh nih an upat dih. Zeicahtiah miding a si i rian`uanah an i bochanmi a si. Rang an phanh hnu-ah Miriel  an timi meheh le Benjamin an timi la an hung phaan. Benjamin cu lo chung um saram vialte lakah a tar bik i a thin zong a chia bik. Miholh lo a si, a holh tik paohah mi soinak bia chim a hmang. Lo chung saram lakah amah lawng hi a ni bal lomi a si. Zeicahdah na nih bal lo anti tikah zeihme nihawk cu a um le a ti. Asinain Boxer  cu a tlaihchan ngaingai. Ka tlaihchan ti bel hi a chim duh bal lo. An pahnih in Zarhpini zanlei ah theihai cinnak pinlei, hawi umlonak ah ram an `am`i tawn. Holh loin.
Rang pahnih an bawh caangka in compei fatete an hung phaan. An nu nih a thihtaak cang  hna. Anmah tein ciap pah in `hutnak `ha an kawl len. Saram dang lamhchih lonak dingte ah an um. Clover  nih a hmailei ke kha vaampang ah a serpiak hna i cu chung ahcun compei fatete cu an `hu i a rauh hlanah an i hngilh colh. A donghlei ah Mollie an timi rangnu dawhte a hrut nawnmi mu`hai hmawm pahin a ra. Hawi hmaiah a `hu i a tuang raangte le a ribbon  sente a tongh lengmang. Mi nih an hmu lo sual lai ti a phaang. Ahnu bik cem ah chizawh a phaan. Voidang tawn bang a kenkip a zoh i a lum biknak hmun Boxer  le Clover  karah aa tenh. Cuka hmun cun a ngeu pah lengmang i Tarpa Major chimmi bia khom a ngai lo.tlerlungthawng_sidebar_feed_AdSense3_1x1_as
Moses  tiah an auhmi langak nganpi chim lo cu an chuak dih. Anih tucu inn hnulei innka phen ah aa hngilh. Major  an timi Tarpa nihcun saram vialte rem tein an `hu cang ti  a hmuhin biachim hram a thawk.
“Kawile, zahan zaan  ka mang cu nan theih dih ko cang. Ka mang tucu a hnu deuhah ka chim te lai. Kawile, atu hi saupi ka nung ti lai lo. Hi vawlei cung i kan nuncaan le a nungmi saram vialte kong hi aho tluk paohin ka hngalh dih ka ti ko lai. Hi kong hi kan chimh dingmi hna cu a si.
“Khah, kawile, kan nuncan le kan khuasak hi zeibantuk dah a si? Kan re a thei. Kan chan a tawi. Kan chuahka in nunnak men in rawl an kan peek. Rian a `uan khomi nih kan tha a dihdongh tiangin rian kan `uan. Rian kan `uan khawh ti lo le san kan tlaih ti lo le caangka cun zaangfahnak apel hmanh um loin an kan thah. England  ram saram vialte kumkhat kan si  hnu paoh cun dinh ni le nuamh ni kan ngei lo. England ram saram a zalenmi kan um lo. Saram pawl kan nuncan le kan khuasak cu harnak le salsinak a si. Hihi a fiang bakmi a si.
“Hihi vawlei cung kokek sining maw a si hnga? Kan vawlei hi a chia tuk le maw a cung i a ummi a kan cawm khawh lo? Sihlah, kawile , si hrimhrim hlah. Voi thongkhat in a silo ! England ram vawlei hi a `ha tuk. A khuati zong a `ha. Atu England ram i a ummi saram nak tam deuh duhdim tein rawl a kan peek khawh ko. Hi kan lo pakhat  hmanh nih rang dozen khat, caw pakul, tuu za tampi a kan cawm khawh. Kan ruah khawh lengin nuamte le siarem tein a kan cawm khawh. Asiah zeicahdah hitihin sifaak le nuam lo ngai in kan um peng? Aruang cu kan thazaang man ti le rawl vialte hi minung nih an fir dih caah a si. Khakha, kawile, kan harnak le kan retheihnak vialte a ruang cu a si. Biafang pakhat tein ka chim ahcun “Minung” an si. Minung lawnglawng hi kan ral taktak cu an si. Minung hi kan `hawl hna a si ahcun kan retheihnak le kan rawl`aamnak hi a zungzal in an lo lai.
“Minung lawng hi `uan loin a eimi an si. Ahnuk zong sur awk a `ha lo. Ati zong ati fawn lo. Lei zong a thuang kho lo. Saveh a tlimi hmanh a tlai kho lo. Asinain saram vialte bawi a si. Rian a `uanter hna. Thi lo ding men in rawl a peek hna. Adang vialte amah  nih aa laak dih. Kan thazaang in vawlei kan cawh. Kan ek nih non a toih. Asinain  kan vun chim lo kan ngeihmi a um lo. Atu kan hmai i kan hmuhmi hna caw pawl, cawhnuk hi pawng thong zeizatdah nikum ahkhan nan chuahpi? Kha hnuk liangluang kha khoika ahdah an si dih? Cawfa nih vuaite in ding  hna sehlaw cawfa lom pipi kan ngeih hna hnga. Kha cawhnuk kha adidor tiangin kan ral a simi minung or chung an phaan dih. Arpi  hna, tukum ti pum zeizat dah nan tit? Cu lakah pazeizat dah nan keuhter? Adang vialte cu Jones  le a hawile nih market  ah an zuar i tangka tampi an hmuh. Cun nang Clover  khoika ah dah na hrinmi rangfa pali kha an si. Na tar tikah an zohkhenhtu ding an si hnga. Kumkhat an si ah dawh an zuar hna khah. Zeitik hmanhah na hmu ti hna lai lo. Voili fa na hrin le lo chung rian na `uan man zeidah na hmuh? Rawl tlawmpalte le na riahnak inn chim lo ah?
Kan sifah le kan retheih bu-ah kan chantling hmanh an kan nunter lo. Keimah tucu van`ha leikap ka si. Atu hi kum  12  ka si cang i fa 400 nak tam deuh ka ngei cang. Khakha vok i kan sikel ning cu a si ko. Asinain a donghnak ahcun thah a tong lomi saram kan um lo. Nan nih ka hmai a `humi vokthau pawl, kumkhat ahcun thah nan site lai i nan ngeek tuk lai ning cu  amak. Cubantuk `ihnung cu kan ton cio lai. Caw, vok, ar, tuu, kan dihlak. Rang le ui zong an luat hlei lai lo. Boxer, nangmah zong na tit le na thazaang a um ti lo le caangka in Jones nih rangthatpa sinah an zuar lai. Nannih ui pawl, nan tar tik le hna nan ngeih lo tikah Jones nih tlakrawh an oih hna lai i a nai bik tidil ah an thlaak dih hna lai.
“ Kan nuncan chia vialte hi minung `hatlo le puarhraannak in a chuakmi an si. Minung kan hloh a si ahcun kan thazaang man eidin vialte cu kanmah ta a si ko  lai. Zeidah kan tuah kun lai? Chun he zaan he, kan thinlung le kan thazang dih lakin minung kan hloh lai! Ka chim duhmi cu, kawile, hihi asi. Ka ke tangah faphal a um ka hmuh bantuk in a tuanah maw a tlai deuhah dek ral cu kan tho hrimhrim lai. Cu kong cu ruat peng uh. Abikin ka bia hi nan fale chim hna uh. Cucun pei kan fale chan talah ral kan tei lai cu.tlerlungthawng_sidebar_feed_AdSense3_1x1_as
“Cun, kawile, zeiti bia an in el hna hmanhah nan lung vaivuan hlah seh. Minung nihcun amah ca dah tilo cu aho ca hmanh a ruat lo. Kanmah saram chungah lungrualnak le i dawtnak a um lawngah ral kan tei lai. Minung vialte hi ral an si. Saram vialte hi hawikom kan si.
Cuvial ahcun awnh le authawng a thang. Tarpa Major  bia a chim lio-ah zu ngan pipi pali an kua in an hong chuak i an hnulei ke in an dir i bia an ngai. Uico nih an hmuh hna i an zuanhhnawh hna. Zu hna cu an phirphahlikin an zaam i an khur ah an lut manh. An marzaannak nih a khamh hna. Major  nih dai uh ti canah a hmailei ke a von cawi.
“Kawile, zu le saveh pawl hi kan hawikom maw an si kan ral dah? Kutthlirnak cu an von tuah colh. Pali lawng nih an duh lonak me (vote) an peek. Cu hna cu uico pathum le chizawh pakhat ansi. Ahnu-ah a kaphnih in me an peek ti an theih.
“Chimding tampi ka ngei tilo. Ke hnih ngei paoh kan ral a si. Ke li ngei asilole thla ngei paoh kan hawikom a si. Saram asimi paohpaoh nih innchungah nan um lai lo. Ihkhun ah nan it lai lo. Hnipuan nan i hrukaih lai lo. Kuak nan zuu lai lo. Zuu nan ding lai lo. Minung tuahmi paoh hi thil `halo a si. Cun abikin, saram a simi paohpaoh nih saram dang a namneet  lai lo, a nautat lai lo.
“I, atu cu,  kawile, zahan zaan ka mang i ka sakmi hlamin cu “England Ram Saram” ti asi.” 


tlerlungthawng_sidebar_feed_AdSense3_1x1_as (RICHARD ZATU nih GEORGE ORWELL `ialmi ANIMAL FARM, The New Windmill Series a lehmi chungin laakmi a si.)

Comments