Catialtu; Zinghmuh Thaidor
UWSA an umnak le an tuanbia tlawmpalte ttial piak a haumi an um. Hi miphun pawl cu Wah tiah an auh hna i an mah nih cun Vah an iti. An Pipu tuanbia kal ningah Kawlram chung a lut hmasa bik kan rak si an iti. Kan neh nang hlun bik cu "Inwa myo" khi kanmah tlakmi a rak si caah Ang-vah tiah min kan sak an ti. Ang-vah timi a sullam cu Wah-khuarop 'or' chuah taak khua tinak asi. AD-1938 kum tiang kha Shan nih chiah an rak kan pek i Shan ram hi kan mah vawlei a rak si an ti. 1946-47kum, Gen.AungSan nih tlang cungmi he hmunkhat komh in Independence kan laak a hau tiah a rak lemsoi hna lio kha, Shanram aiawhtu ah Wah bawipa a rak kal ti asi. Shan Luailin khuabawipa nih Luailin khua in a rak don. Zu le Sa vuai phut a dangh pi'n ah a Fanu zong ihpi a fial i Gen.AungSan hi keimah nih ka ton lai, Shan le Wah cu Unau kan si, nangmah nih na kan uk ko lai" tiah Shanpa lawng nih Gen.AungSan a ton ti asi. 1947 March ah Wah ram min a tlau cang lai timi an hun theih cu Ral a itu colh. Wah nih Shan khua cu an laak retret i Lashio pawng an phanh ah kah daihnak tuah dingin an nawl hna. Wah pawl nih Banhla thlar (100000) an haoh hna i an rak pek khawh hna caah remnak hmun cu Tingni tiah min an sak i Lashio le Muse karlak ah khua dawhte a si cang. Cuticun Wah miphun hi Shan miphun cungah an lung a awi kho ti lo i Shan zong nih lungtleng hnavar te'n an hnursuang ngam tuk ve hna lo.
https://www.youtube.com/watch?v=LiQcdYsDYKY
............1962kum, U NeWin nih Innhngak cozah a hun dirh tikah Wah-miphun zong cu ral-hriamnaam tlaihnak hram an domh ve. 1964kum ah ChaoNgiLai(k-25) nih Wah Army a dirh. Wah-miphun tambik an umnak cu Shanram nichuahlei le nichuah thlanglei Tanlwin tiva ral asi caah Kawl ralkap nih an hnor kho tuk hna lo. Aruangcu Wah va tuk ding ahcun Shanram chungum hriamtlai phu tampi kha thianh dih ta a hau! Shanram chung hriamtlai phu hna kha Wah ralkap le Kawl ralkap hauhruang ah an cang i Wah ralkap an ttil-tlot tuk lo, an van a ttha. Cutikah siarem te'n Bing an cin khawh. N/3, N/4, Yaabaa le rit-hainak sii phunphun an ser i phaisa tampi an ngeih. 1989May9 ni, kawl cozah he kahdaihnak an tuah lio ah hna-tlakpi dingin an halmi hna cu Panghsang, Tachilek, Lashio, Maingsu, Mukok, Phakanh, Mandalay, Yangon le Mawlamyine khua vial ah Sak-ttuannak thilri, Cinthlaknak thilri, Lung mansung ttuannak, Vaweichung thil cawhnak, Electric thilri, Kung-ttaih plaza tuahnak, Zu-chuannak le chonhkhenhnak(communication) pohpoh an rak hal hna. Hram ngeicia hrat cu Lungkhur cawk tikah duhduh an thim i a thawtnak pohpoh an tinco dih. Lungmansung ttha deuh poh an mah sin, a ttha lo deuh poh kawl cozah an pek hna i Ral tuknak hriam lawngte an zal ai.
A tucu Meithal zong phun-4, bom-3, le Dungci zong an ser kho ve i KIA/KIO hmanh an dirkamh khawh hna. Kawlram cozah zong nih a zeuh pah hna si lai cu:.. S.Gen. ThanShwe nih March30,2011 ah Panghsang, Maingmaw, Pangwai, Naaphan, Maingpoh, Maingyan le Hupan pengkulh vial cu mahte nawlngeinak a pek hna. Wah cozah tiah Department 11 hrawng cu vuanci an i chia kho ve. An Lu bik ChaoNgiLai cu "zeng" timi dam lonak a ngeih ruangah Bao You-Xiang nih 1985 lio hrawng khan President rian cu a chan i Pu NgiLai cu 2009 kum tiang a nung.
Tu lio an Lu bik Bao You-Xiang = Pauk You-Chang hi a dam setsai ve ti lo, A changtu Vice Xiao-Min-Liang "or" A naupa Wei LiangXiang nih dek an chan tuan ve cang lai. Chungchuak fapa a ngei rua lo, Roco tu dingah HoChunTing= Hsiao Haw timi pa ai thim. Bao YouXiang hi, Thai Premier Thakson an timi pa he ai daw tukmi an si i ral tuknak hriam pawl zong tampi a rak bomh hna. SP1-Gen.KhinNyunt an tlaih ti thawng a than lio ahkhan sui-tlaangpi a cim tih.?. tiah Sock a ngah an ti. Wah ralbawi hna chungin a langsar deuhmi ahcun TaRoong(B.214, 414, 248)uktu, TaMarn(778), TaHsong(772), YangGuoJong(775), LiHsarmNab(518), LiZhaoGuo, XueXian, SunKhun, ZhaoZhongDang, WeiHsuehKang pawl hi mirum an si.** WeiHsuehKang hi kum 60 hrawng lawng asi rih lai. MTA chief KhunSa's (body guard) pum vengtu a rak si. Amah hi Tuluk- Yunan province chuak asi nain 1985 kum ah Thai citizen a la.
Sihmanhsehlaw Thai cozah nih rit-hainak sivai zuartu tiah 1988 kum ah tlaih an timh i Wahram ah a zam. 1989 kum in Wah ralkap sinah a lut i (B-171) bawizik a si. Wah ralkap nih chawva ngeichiah ah an i bochan cemte mi AlingGaw le WeiHseuKang hna hi an rum ngaingai lai, (B.448)uktu TaMing hmanh hi mirum ah an telh lo nain kum 20 chung inn a sa i a dih kho rih lo. Rianttuan tu minung 1200 hi thlahlawh pek in a chiah kho hna lengah Lungkhur co hlawhfa pawl cu a thongthong in a ngeih peng hna.Wah minung hi ting 8 hrawng an si i kawl hmatpungttin ngei cu ting 6 hrawng lawng nih an si rih. Wahralkap pawl cu lahkhah $ 7.5 rate in an pek hna. Hi vial hin si rih ko seh....
...................................
Catialtu: BRONO KH

Comments
Post a Comment