Australia Phan Chinmi Sining Cuanh Thannak




Tu tan ngeihchiatnak kan ton in ka lungthin chung ah capar pakht tial ding a hung chuak I ka lungum bia nan si ah van chim phuan ta ve ka duh. Chinmi hi ramkip ah kan phanhnak kum chung kan lut cang. Tuanbia chia he tuanbia tha he kan tial, a ra lai mi kan sining cu caan nih bia chim te ko sehlaw a liamcia kum 16 chung Australia Chinmi Sinning hi tlawmpal in van in hrawmh ve hna ka duh. A dikdiar in ka chim kho lai lo palh sualmi um aikun a theimi nih fiang deuh in van ka chim than te ulaw tiah nawl kan duh hna.

Chinmi Australia Ram Kan Phaknak
Kan Chinmi chung in Australia ah a rka phan hmasa bikmi hi Thangzang khuami Pu Ngun Hup le Tidem pa pakaht hi an si. An nih pahnih hi 1998 kum hrawng ah Australia an rak phan. Pu Ngun Hup ah Chinmi chung in Malaysia ah a rak phan hmasa lei zong ah aa tel I 1992 kum lio ah Thailand in Malaysia ah a rak lut hmansa bikmi Chinmi chung in a rak I tel ve.  Kum AD 2000 lio hrawng ahhin India ram lei in kan Chinmi zei mawzat kha Civui rak zawh in an rak ra hna. Mah Civui zawhnak in a rami hna cu an tang beh in mah cu ti cun Chinmi hna zong duhsah tein Australia ah kan hung lut hna. Kum 2005 hnu in ralzaam zei mawzat kha Australia cozah nih a van cohlan hna. Chinmi cu duhsah tein an rak karh . 2005 in Ralzam hna zong kan hung karh ziahmah a si nain cutluk pi cun an tam rih lo.  Kum 2008 in khan bia tak in Australia ah Chinmi kan hungpeem cu  a si. A tu hi State 5 Victoria, New South Wales, Western Australia, Queensland, South Australia ah kan hung phan cio hna.  Kan milu rel hi zeizat set dah Australia ah kan phan timi data kan ngei kho lo. Kanngeih lonak zong cu a latu kan um lo caah si. hi ti tuak damh ahhin Chinmi lurel 8,000 kuapkap tluk kan phan cang lai tiah kan pa le nih an chim.

Bu Dirhnak
Chinmi cu khoika hmun kan phaknak kip ah Khrihfabu dirh cu a pakhatnak bak ah kan I hmaithlak zungzal. Australia Chinmi Khrihfabu lak ah a hlun bikmi cu Melbourne Chin Church ( MCC) hi a si . Melbourne Chin Church cu 4 November 2000 an rak dirhmi Khrihfabu a si.  Cu hnu ah Victoria Chin Baptist Church (VCBC) hi 2003 lio ah an rak dirh cu hnu cun Bu kan karh vima I a tu ahcun State 5 ah Khrihfabu 50 tluk kan um cang.

Chiathat Zokhennak

Nupi thit va ngeih, inn thar luh, nauchuak thlacam ti bantuk ahhin kan chungkhat cingla hawikom le Khrihfabu chungtel dihlak in sawm I lunglomhnak I hrawmpi a si. Ram kip ah kan I thekdarh hna, nu le pa u le nau chungkahr tling tein khuasak ti hi a sunlawi zia kha ramleng kan chuah in kan vna thei chin lengmang. Chungkahr unau an um ti lo caah an miphun hawi a simi kha kan I hlam, kan I tlaihchan I, harnak ton tik le lunglomhnak ton tik zong ah unau chuak khat cingla bantuk in kan I zuan hnawh hna. Mah kan nunphung hi an mah rammi nih an hmuh tikah an kan thangthat tuk hringhran. Miphun kip nih an ngeih lomi nunphung dawh kan ngeihmi a si. Hmailei zong ah nunpi hram rih hna u sih.
Minung cu kan nu pawchung in kan hungchuah nunnak thaw kan dawp sin in thihnak lei kan ba colh. Mah cu a ho hmanh nih hrial awk a tha lo. Cu caah kanmah Australia phan Chinmi zong nih kan ton lengmang ve. A sinain lairam lei bang in ngeihchiat pi le I khurh awmh ning bel aa dang ngai cang. Inn ah ruak suan a um lo tuk lo an mah rami hna zong mu. Kan nih cu Inn te kan mipum ruak kung kha zuan in lungdiriam tah le zuun muai a duhmi kan si. Thih lo kan ton tikah zawn ruahnak lungthin he inn khat I chuah hnawh ngeihchiatnak hrawmpi kha kan nunphung  a si I mah ticun inn tlum lo in kan I topi.
Australia ah Chinmi kan phaknak hi kum 17 tluk  a si cang I hi chung ah ka theih khawh tawk le midang hna ka halmi hna chung in mual a kan liam takmi hi Melbourne in minung 10, Adelaide in minung 4, Perth in minung 2, Brisbane in minung pakhat ( mah hi an min le a dandang kha ka langh ter lem lo,cun mah hi a dik bak ti si lo in ka palh khawh caah a fiang deuh a hngalmi nan um ahcun nan van ka chimh ve nak lai kan nawl hna)  hi an si. 

Siarem Lo ngaimi Australia Phan Chinmi Kan Dirhmun
A cung lei ah ka chim bang in chiatni thatni ah aa chuah hnawhmi kan si caah mi ramdang zong nih an kan thangthat tuk. A si nain pakhat bel a poi ngiami cu ngeihchiatnak kan ton tikah lam kam khat dihlak in mawtaw kan park, minung 4/6 umnak inn ah minung 400,700 kar ( a tlawm lei mu) nih kan van chuah hnawh hna tikah khing a rit taktak.  Ngeihchiatnak ton ahcun Nichuah nitlak lei he topi cio a si. Kan um zia a rem kho bak lo.  Inn hmun hma  abit deuhnak hoi ahcun a ti ti awk tha lo bak in kan I buaipi.  Inn pa hna mawtaw chiahnak tiang um lo in lamkan phih hna. Minung 500 hna kan chuah ahcun mawtaw a tlawm lei 200 cu a si . Inn pa hna caah hnahnok ngai kan si. Australia rammi hi an zia that tuk caah an kan ti lem lo nian a hnu ahcun kanmah lila zong kan siarem kho ti lo.  Zei ruang ah dah mah tin kan I thut pi ti tikah pakhat a um vemi cu Khrihfabu Biak inn a ngeimi kan um rih lo. Cun le kha hlan ah kan up ate hna nih a ruah awk an rak hngalh lo bia zong a si kho. Hall hna zong rak hlan awk a si nain mah ticun inn fate ah khat lak in kan I topi hi keimah pumpak in voi 6 bak ka ton cang. Khua tampi a ka ruahter hihi zeiti tal in a lam um hnga lo maw tiah keimah le keimah khua kai ruah sek len nain a zeipi ka chuah kho lo. Ruahnak hei ngeih ko zong ah va chimh ding upa an um lo. Kan chimh hna len zong ah aw si hirm ti hlei zeipipa a chuak hawi lo.

Kan Thangcho Deuh
Mah ticun sia rem lo ngai in kum tampi kan hungkal tikah kan hruaitu upa ( Biaknak lei ka chim duhnak mu) hna zong an lung a hungfim. Cun le a cheukhat hna cu inn pa a tha lomi nih cei lak in an complain hna I harnak a tongmi zong cu an um tikah kan thut dir ning siarem deuhnak ding caah khua an khang.   A liam cia 2016 lio ahkhan kanmah Chin Baptist Church chung in inn thar luh thlacamnak an tuah . An tuah ning bel aai dang bak cu nihcun kan tuanbia tampia  vna thlen. An mah inn ahkhan si lo in Biak inn kan cawk tahrmi ( sak rih lo a si nain a herh caan ah kan hman khawh lengmang ) mi ah Inn thar luh thlacamnak cu an tuah tikah hna  thiang kho tuk. Car parking ah sia a rem tuk, minung zeizat kan si zong ah a hmun a kauh deuh hlei ah inn pa hnur suan awk an um ti lo I a nuamh ning hi a mak taktak khi a si.

Laitlang lei mithi kan ngeih zong ah mah ticun Biak inn thar ah topi lengmang a hung si cang tikah kan harnak pi pakhat cu a hung I lim . A hnu ahcun kan Khrihfabu chung in inn thar luh thlacamnak tuang zong ah Khrihfa chungtel dihlak kha au ti lo in  Khrifabu tuanvo ngeitu hna (Church Council) le mah chungkhat deuh lawng kawh auh a si tikah thlacamnak a tuahmi hna caah khing a zang taktak. Khirhfabu dang zong ah rak tuah cio ulaw a thathnak kha mithmuh kut tongh bak in nan hmuh lai.

Cu lawng si lo rih. A tu lio ah Nitlak Melbourne ah Mara kan naupa te nih an kan thih tak tikah kan tuar tuk ve hna. Upa te khua an tuaktan thiam I, an Biakinn cawk tharmi ah topinak ngeih a si. An Biak inn cu  angan ngai duh tawk in minung 1,000 cu kan I tlum tuk. Cu tluk a ngami hmanh nih an kan tlum lo. An inn ahcun siseh law zeitluk in dah a va har ngai. Melbourne khuasik le taikik lak ah kanmah hmanh kan thi hrulh ve hnga? Mipi kan sia a rem ngai, cu tluk Biak inn ngan hmanh ah kan I tlum rih lo mah nak ngan deuhmi ah kan ithial nain minung kan khat thiam thiam. Cun ramdang lei I thih lonak kan ton tikah sizung ah an pum an zohfelnak, a dang an tuahmi he cun a tlawm lei ah zarh khat cu an ruak I nawl ngeitu kut cung ah a um rih. Mah chung vialte cu topi le ngeihchiatnak hramwpi a si. Inn ah kan rak tuah lengmangmi kha a tu ka ruah ah ka thaw a ip. A tu cu zarh khat le cheu chung topinak ngeih ding a si nain kha bantuk buaibainak kha kan philh cang. Midang zong nih a thatnak kan van theih cio lai I duhsah tein kan hung thangcho ziahmah ko lai ti ruahchannak ka ngei.

Ka pehthante la. Cafang zong Edit than te ding. Ka blog na van ka len pah ah zaangfah tein cawngngia hi voikhat tein hmeh piak in rak ka bawm ve uh. 

Tlerlung
Melbourne




   



Comments